رشد علفی و نازک شدن ساقهها در گیاهان آپارتمانی یکی از نگرانیهای رایج برای علاقه مندان به گیاهان است. یک گیاه با ساقههای کشیده، نازک و ضعیف با شاخ و برگ کم ظاهر جذابی ندارد و این علائم نشاندهنده مشکل در گیاه هستند.
رشد علفی و نازک شدن ساقهها در گیاهان رونده مانند پتوس و اسکاندنس یا گیاهانی ساقه ایستاده دارند مانند پدیلانتوس و فردوس، تأثیر خود را بیشتر نشان میدهد و باعث زشت شدن گیاه میشود. این مشکل در گیاهان بوتهای مانند اسپاتیفیلوم معمولاً کمتر رایج است یا حداقل تأثیر آن قابل مشاهده نیست. در نتیجه در این گیاهان ممکن است مشکلات محیطی به شکلهای دیگر مثل کمپشت شدن بوته یا سوختن برگها و مواردی مانند آن دیده شود.
در این مطلب دلایل رایج رشد علفی و نازک شدن ساقهها را بررسی میکنیم. توجه داشته باشید که گاهی ممکن است باریک و نازک شدن ساقهها ناشی از چند مشکل باشد.
نور ناکافی
نور ناکافی اصلیترین دلیل باریک و نازک شدن ساقهها در گیاهان آپارتمانی است. گیاهانی که در شرایط نور کم رشد میکنند، میانگرههای دراز و برگهای کوچک دارند. در نتیجه گیاه برای دسترسی به منابع نوری تلاش میکند با افزایش طول ساقه، کمبود را جبران کند. در این حالت منابع گیاه صرف توسعه ساقه میشوند و گیاه دارای رشد و برگ ضعیفی خواهد بود. سایر دلایل به اندازه نور ناکافی ممکن است باعث رشد علفی و نازکشدن ساقهها نشوند.
به عنوان مثال، گیاه آپارتمانی محبوب اسکاندنس Philodendron scandens را در نظر بگیرید. ، این گیاه در زیستگاه طبیعی خود در زیر سایه درختان بزرگ در جنگل رشد میکند و نور خورشید فیلتر شده را دریافت میکند. با این حال، هنگامی که در داخل خانه رشد میکند، ممکن است نور کافی دریافت نکند و در نتیجه ساقههای آن باریک و نازک شوند. اسکاندنس در مقایسه با پتوس با اینکه شباهتهای ظاهری زیادی با هم دارند اما نیاز به نور بیشتری دارد.
راه حل: گیاهان را در نزدیکی پنجره با نور کافی و روشن قرار دهید یا نور از طریق چراغهای رشد و لامپهای نور مصنوعی، مانند چراغهای فلورسنت یا LED، میتوانید نور کافی برای رشد گیاهان را تأمین کنید. برای اینکه گیاه بهطور یکنواخت نور دریافت کند بهتر است گلدان را در فواصل زمانی بچرخانید تا همه گیاه بهطور کافی در معرض نور قرار گیرند و گیاه به یک طرف خم نشود.
کوددهی بیش از حد
کود دهی بیش از حد، به ویژه با کودهای نیتروژنی، میتواند باعث باریک و نازکشدن ساقهها در گیاهان آپارتمانی شود. نیتروژن بیش از حد منجر به افزایش رشد رویشی میشود و گیاه با ساقههای دراز و شاخ و برگهای پراکنده ظاهر نامناسبی پیدا میکند.
به عنوان مثال، فیکوس الاستیکا، ممکن است در صورت کوددهی بیش از حد با کود نیتروژن، ساقههای دراز و باریک ایجاد کند. طبیعتا روی این ساقه برگها نیز کوچک خواهند بود.
نکته دیگر در مورد استفاده از کودهای نیتروژنی برای کاکتوسها است که در آنها نیز منجر به رشد رویشی زیاد و سریع میشود و کاکتوس ظاهر خود را از دست میدهد.
راه حل: کوددهی گونههای گیاهی را دقیقا مطابق دستورالعملهای توصیه شده انجام دهید و در ترکیب کود از نیتروژن بیش از حد استفاده نکنید. البته گاهی مشکل از سمت کودهای بیکیفیت است که فرمول درستی ندارد. بنابراین بهتر است از برندها و فروشگاههای مطمئن کود خریداری کنید.
برای کاهش خطر کوددهی نامناسب، میتوانید کودهای آهسته رهش (گرانولی) یا آلی (مانند انواع کود دامی) را انتخاب کنید.
دما و رطوبت بالا
دما و رطوبت بالا میتواند باعث رشد علفی و نازکشدن ساقهها در گیاهان آپارتمانی شود. دمای بالا باعث افزایش نرخ رشد سلولی و در نتیجه گیاهان بلندتر با ساقههای کشیده میشود. علاوه بر این، سطوح رطوبت بالا میتواند با کاهش نرخ تعرق، باریک و نازکشدن ساقهها را تشدید کند و منجر به رشد فشرده کمتر شود. به همین دلیل است که گلخانهدارها برای اینکه محصول خود را زودتر روانه بازار کنند همیشه رطوبت و دما را در سطح بالایی نگه میدارند.
نمونهای از گیاهان آپارتمانی حساس به دما و رطوبت بالا، بنفشه آفریقایی (Saintpaulia ionantha) است که ممکن است در چنین شرایطی رشد بیش از اندازه و خارج از کنترل داشته باشد. شفلرا نیز اگر چه همچنان برگهای پنجهای تولید میکند اما ساقههای آن باریک است و برگهای کوچکی دارد.
راه حل: سطح دما و رطوبت را در خانه خود کنترل و تنظیم کنید تا با شرایط بهینه برای گیاهان شما مطابقت داشته باشد. برای اطمینان از دقت بیشتر میتوانید از ترموستات و رطوبتسنج استفاده کنید.
آبیاری بیش از حد
آبیاری بیش از حد نیز میتواند منجر به باریک و نازکشدن ساقهها در گیاهان آپارتمانی شود. در دسترس بودن بیش از حد آب میتواند باعث کاهش رشد ریشه و افزایش طول ساقه شود و در این شرایط گیاه تمایل به رشد رویشی سریع دارد که باعث رشد علفی و نازکشدن ساقهها میشود.
یک گیاه آپارتمانی محبوب که میتواند به دلیل آبیاری بیش از حد رشد نامتناسب داشته باشد، گیاه سانسوریا (Sansevieria trifasciata) است.
راه حل: نیازهای آبی خاص گیاهان آپارتمانی خود را یاد بگیرید برنامه آبیاری منظم و مرتب داشته باشید. از مخلوطهای گلدانی با زهکشی خوب استفاده کنید و مطمئن شوید که گلدانها دارای سوراخهای زهکشی هستند تا از غرقاب شدن گیاه جلوگیری شود.
گردش هوای ناکافی
گردش ضعیف هوا میتواند باعث باریک و نازکشدن ساقهها در گیاهان آپارتمانی شود. به عنوان مثال طبق تحقیقات دانشگاه مریلند، حرکت ناکافی هوا میتواند منجر به تجمع اتیلن شود، هورمون گیاهی که باعث افزایش طول سلول و رشد ساق پا میشود.
یک گیاه آپارتمانی رایج که تحت تأثیر گردش هوای ناکافی، ساقههای آن باریک میشود گیاه گندمی (Chlorophytum comosum) است.
راه حل: گردش هوا را در اطراف گیاهان آپارتمانی خود با چیدمان صحیح آنها تامین کنید. برای جلوگیری از ازدحام بیش از حد، استفاده از فنهایی که دور پایین دارند یا باز کردن پنجرهها برای بهبود تبادل هوا میتواند موثر باشد.
ژنتیک و انتخاب گیاه
برخی از گونههای گیاهان آپارتمانی از نظر ژنتیکی مستعد رشد ساقههای نازک و رشد علفی هستند. برخی از ارقام گیاهی به طور طبیعی دارای میانگرههای دراز و شاخ و برگهای پراکنده هستند.
به عنوان مثال، گیاه آپارتمانی محبوب دراسینا Dracaena marginata ممکن است به عنوان بخشی از عادت رشد طبیعی خود، رشد علفی ساقه را نشان دهد.
راه حل: هنگام انتخاب گیاهان آپارتمانی، ارقام کوتاه را انتخاب کنید که کمتر مستعد رشد ساقههای باریک هستند. از عادات رشد طبیعی گونههای مختلف گیاهی آگاه باشید تا انتظارات درستی برای ظاهر آنها داشته باشید.
عمر گیاه
رشد علفی و نازکشدن ساقهها میتواند نتیجه طبیعی پیری در گیاهان آپارتمانی باشد. در گیاهان مسنتر تولید هورمونهای گیاهی کاهش پیدا میکند، که منجر به کاهش مریستم آپیکال، افزایش طول میانگرهها و نازکشدن ساقهها میشود. مریستم آپیکال ، ناحیهای از سلول ها که قادر به تقسیم و رشد در ریشه و نوک شاخهها در گیاهان است.
نمونهای از گیاهان آپارتمانی که ممکن است با افزایش سن، ساقههای آن بیشتر از برگها رشد کند، گیاه یشم (Crassula ovata) است.
گیاهان مسن را به طور منظم هرس کنید تا شاخههای جدید رشد کنند. گیاهانی که چرخه زندگی کوتاه دارند را با نمونههای جوانتر برای حفظ ظاهری سالم و جذاب جایگزین کنید.
به طور خلاصه، باریک و نازکشدن ساقهها در گیاهان آپارتمانی میتواند ناشی از عوامل متعددی از جمله نور ناکافی، کود دهی بیش از حد، دما و رطوبت بالا، آبیاری بیش از حد، گردش هوای ضعیف، ژنتیک و سن گیاه باشد. با درک علل زمینه و اجرای راهحلهای پیشنهادی، میتوانید از رشد علفی و نازکشدن ساقهها جلوگیری کرده و آن را درمان کنید و مطمئن شوید که گیاهان آپارتمانی شما سالم و جذاب باقی میمانند.